Van landbouw naar natuur: handvatten voor ontwikkeling op systeem- en perceelniveau

De belangstelling voor deze cursus is boven verwachting. Het is helaas niet meer mogelijk om voor de cursus in te schrijven. U kunt zich eventueel nog wel aanmelden voor de wachtlijst door een mail te sturen naar cursus@b-ware.eu

Het ontwikkelen van soortenrijke nieuwe natuur op voormalige landbouwgronden verloopt vaak moeizaam. Als gevolg van het vroegere landbouwkundig gebruik zijn veel van deze gebieden, geëgaliseerd, sterk ontwatert en ernstig verrijkt met nutriënten, waarbij vooral fosfaat een groot probleem blijkt te vormen. Voor een succesvolle herinrichting van voormalige landbouwgebieden, veelal op perceelsniveau, zijn meerdere aspecten van belang. Het begint bij een goede kennis van het functioneren van het historische- en actuele landschap op systeem- en planniveau. Door kennis uit verschillende vakgebieden in beeld te brengen en te integreren, kan een gedegen kansen- en knelpuntenanalyse voor het plangebied worden opgesteld.

In deze praktijkgerichte cursus wordt ingegaan op de sturende factoren en processen op verschillende schaalniveaus bij de ontwikkeling van nieuwe natuur. Vanuit landschapsschaal wordt ingezoomd op het niveau van het plangebied, waarbij theoretische achtergronden (beschrijving van landschapsecologische factoren en bodemchemische processen) uitgebreid aan bod komen. Daarnaast besteden we aandacht aan praktijkgerichte onderwerpen zoals het geven van handvatten voor het bepalen van de kansrijkdom van een terrein en de succes- en faalfactoren tussen onderzoek en de uitvoering, dit zowel binnen als buiten! Ook de alternatieven op fosfaatrijke gronden, zoals kruiden- en faunarijk grasland, kruidenrijke akkers, bos- en moerasontwikkeling, komen tijdens de cursus aan bod.

Doel en opzet

Het doel van de cursus is om natuurbeheerders en beleidsmakers van praktische en theoretische ecologische basiskennis te voorzien, welke nodig is voor een succesvolle ontwikkeling van soortenrijke natuur op voormalige landbouwgronden. Deze kennis is ook essentieel voor het realiseren van gebiedsopgaven in het kader van Natura 2000, de Kaderrichtlijn Water (KRW) en het Programma Stikstofreductie en Natuurverbetering.

De 5-daagse cursus omvat hoorcolleges, werkopdrachten en een excursie naar een natuurontwikkelingsproject. Het cursusmateriaal bestaat uit een cursusmap met de cursushandleiding en hand-outs van alle colleges. Relevante literatuur wordt digitaal aangeboden.

Doelgroep

De cursus is bestemd voor medewerkers (hbo- of academisch niveau) werkzaam bij ministeries, provincies, gemeenten, natuurbeheerorganisaties, waterschappen, adviesbureaus, etc.

Docenten

Onder voorbehoud!

Dr. Emiel Brouwer (Onderzoekcentrum B-WARE)
Dr. Jim de Fouw (Radboud Universiteit Nijmegen/NIOZ)
Dr. ir. Roos Loeb (Onderzoekcentrum B-WARE)
Drs. Mark van Mullekom (Onderzoekcentrum B-WARE)
Drs. Marijn Nijssen (Stichting Bargerveen)
Dr. Ir. ing. Harm Smeenge (De Bosgroepen)
Prof. dr. Fons Smolders (Onderzoekcentrum B-WARE/Radboud Universiteit Nijmegen)
Dr. Bart Timmermans (Louis Bolk Instituut)

Programma

Onder voorbehoud!

Dinsdag 28 mei 2024: Landschapsecologische systeemanalyse (LESA) &Theoretische achtergronden fosfaatproblematiek

Landschapsecologische systeemanalyse (LESA), geologie, hydrologie, bodemtype, flora, fauna, landgebruik, beschikbare informatiebronnen (incl. online applicaties), praktijkvoorbeeld LESA, fosfaatproblematiek, stikstof, vernatting (P-nalevering), interne eutrofiëring, nitraatuitspoeling, knelpunten en kansen in natte en droge terreinen.

Woensdag 29 mei 2024: Natuurontwikkeling in de praktijk

Bodemextractie-methoden, verschralingsmaatregelen (maaien en afvoeren, begrazing, uitmijnen, ontgronden), hydrologie, peilbeheer, bepalen kansrijkdom (vooronderzoek: bodemchemie, hydrologie, hydrochemie), keuze natuurdoeltypen en inrichtingsmaatregelen, ontwikkelen uitvoeringsplan.

Woensdag 5 juni 2024: Alternatieven op fosfaatrijke gronden

Bosontwikkeling, alternatieven op fosfaatrijke gronden: kruiden- en faunarijk grasland, kruidenrijke akker en houtteelt, moerasontwikkeling en potenties veenweidegebied.

Woensdag 12 juni 2024: Excursie natuurontwikkelingsproject

Tijdens de excursie wordt een uitgevoerd natuurontwikkelingsproject bezocht, waarbij ook aandacht is voor de praktische uitvoering van de herinrichting van voormalige landbouwgronden.

Donderdag 13 juni 2024: Aanvullende maatregelen en synthese

Herstel karakteristieke flora en fauna, herintroductie, maaisel of plagsel aanbrengen, enten bodemleven, innovatieve maatregelen, (aanvullend) beheer, monitoring, synthese.

Organisatie

Datum en locatie
De cursus wordt georganiseerd op 28, 29 mei, 5, 12 en 13 juni 2024 in Nijmegen of omgeving. De cursusdagen zijn van 9.30 uur tot 17.00 uur. Woensdag 12 juni 2024 is de cursus op locatie (locatie volgt later).

Aantal deelnemers
Maximaal 20 personen kunnen deelnemen zodat er voldoende gelegenheid is voor vragen en discussie.

Kosten
De inschrijfkosten bedragen € 2.095,- excl. btw per deelnemer. De kosten voor koffie, thee, lunches, cursusmateriaal en de excursie zijn inbegrepen. Na afloop van de cursus ontvangen de deelnemers een bewijs van deelname.

Aanmelding en betaling
Met onderstaand inschrijfformulier kunt u zich aanmelden. Inschrijving geschiedt in volgorde van binnenkomst. De inschrijftermijn van de cursus eindigt op 1 mei 2024 of wanneer het maximale aantal deelnemers bereikt is. U ontvangt tegelijkertijd met de bevestiging van uw aanmelding een betalingsfactuur. Circa twee weken voor aanvang van de cursus ontvangt u nadere informatie.

Voorwaarden
Op alle diensten van Onderzoekcentrum B-WARE zijn de algemene voorwaarden van toepassing.

De organisatie behoudt het recht de cursus af te gelasten bij onvoldoende deelnemers of wanneer onvoorziene omstandigheden daartoe aanleiding geven. 

Annulering is alleen schriftelijk mogelijk. Bij annulering tot twee weken voor aanvang van de cursus is 50% van het deelnamebedrag verschuldigd. Bij annulering binnen twee weken voor aanvang van de cursus is het gehele bedrag verschuldigd. Bij verhindering kan in overleg met de cursusleiding een vervanger gebruik maken van de inschrijving.

Contactpersoon
Inschrijfformulier