Expertise

Onderzoekcentrum B-WARE is in 2002 opgericht vanuit de Radboud Universiteit Nijmegen. B-WARE is gespecialiseerd in het uitvoeren van toegepast en wetenschappelijk onderzoek naar biogeochemische en ecologische processen die sturend zijn voor de kwaliteit van natuurgebieden en wateren. De resultaten van ons onderzoek dragen direct bij aan de kennisontwikkeling over en uitvoering van natuurherstel- en -beheer; maar ook aan de ontwikkeling van nieuwe natuur.

Stikstof

Een overmaat aan stikstof grijpt op veel plekken in ecosystemen in en de gevolgen voor soorten en het functioneren van systemen zijn complex. Samen met (onderzoeks)partners werkt B-WARE aan het ontwikkelen en testen van maatregelen om ecosystemen te herstellen. Voorbeelden zijn onderzoek naar de ontwikkeling van gemalen silicaatmineralen (steenmeel) als alternatief voor bekalking in heiden en bossen, en het ontwikkelen van effectieve methoden om verdwenen plantensoorten weer terug te brengen in bijvoorbeeld heischrale graslanden.

Waterkwaliteit

Hoewel de waterkwaliteit in Nederland in bepaalde opzichten is verbeterd in de afgelopen decennia, hebben nog veel wateren te maken met problemen. Hierbij kan het gaan om de afwezigheid van bepaalde kenmerkende plant- en diersoorten maar ook om problemen met (blauw)algen, woekerende waterplanten, slibvorming en stankoverlast. Daarbij worden er ook eisen gesteld vanuit de Europese Kaderrichtlijn Water (KRW). Veel waterkwaliteitsproblemen worden veroorzaakt door een te grote beschikbaarheid van nutriënten (eutrofiëring). B-WARE heeft in de afgelopen jaren veel ervaring opgedaan met onderzoek naar de sturende processen die de waterkwaliteit beïnvloeden.

Herstelbeheer

Als gevolg van verzuring, vermesting en verdroging is de kwaliteit van de natuur in Nederland sterk achteruitgegaan. Voor een succesvol en duurzaam herstelbeheer is kennis van de sturende factoren en processen een vereiste. Door voortdurende kennisontwikkeling op dit gebied, beschikken wij over kennis over sturende biogeochemische processen voor het natuurbeheer. Deze expertise vormt de basis voor het opstellen van concrete adviezen voor herstelbeheer in diverse natuurtypen als vennen, heiden, bossen, duinen, hoog- en laagvenen.

Natuurontwikkeling

De omvorming van voormalige landbouwgronden naar natuur vindt vaak plaats in het kader van de inrichting van het Natuurnetwerk Nederland (NNN, voorheen de Ecologische Hoofdstructuur). De kansen op een goede natuurontwikkeling op voormalige landbouwgronden worden sterk bepaald door de beschikbaarheid van fosfor. Door jarenlange bemesting zijn veel gronden (sterk) verrijkt met fosfaat. Door middel van een bodemchemisch onderzoek kunnen geschikte herstelmaatregelen (verschralingsbeheer of afgraven) én de natuurpotenties in kaart worden gebracht. Als aanvulling op een bodemonderzoek kan een hydrochemisch onderzoek inzicht geven of de grond- en/of oppervlaktewaterkwaliteit kansen biedt voor de beoogde ontwikkeling of juist een knelpunt vormt.

Veenoxidatie en broeikasgasemissies

In veengebieden worden waterpeilen vaak laag gehouden om dit natte land te draineren en geschikt te maken voor landbouw. Hierdoor komt het veen in contact met de lucht, waardoor het veen afbreekt (veenoxidatie). Dit leidt tot verhoogde emissies van kooldioxide en bodemdaling. Om veenoxidatie tegen te gaan worden op veel plekken de waterpeilen verhoogd. Om de effecten van vernattingsmaatregelen op de broeikasgasbalans te kwantificeren, kunnen wij veldmetingen uitvoeren waarbij de uitstoot van kooldioxide, methaan en lachgas wordt gemeten.

Referentiedatabase GRIP

Onderzoekcentrum B-WARE en de afdeling Aquatische Ecologie en Milieubiologie van de Radboud Universiteit hebben gedurende de afgelopen decennia grote aantallen chemische metingen verricht in vele vegetatietypen. Tegenwoordig beschikken we over een consistente database met duizenden bodemchemische metingen gekoppeld aan vegetatieopnamen (Turboveg). Deze database hebben we GRIP genoemd: Gemeten Referentiewaarden In Plantengemeenschappen. Wij gebruiken referentiedatabase GRIP ter onderbouwing van onze onderzoeken en adviezen op het gebied van herstelbeheer en natuurontwikkeling.