Reactie van Onderzoekcentrum B-WARE n.a.v. de publicatie "De Veluwe als toetssteen. Ecologische monitoring als fundament voor natuurbeleid" (Prins, 2025)

Recent zijn gegevens gebruikt die Onderzoekcentrum B-WARE in opdracht van de Provincie Gelderland heeft verzameld. Deze gegevens zijn door ons verzameld om antwoorden te geven op specifieke onderzoeksvragen. In de publicatie van de heer Prins (2025) zijn onder andere deze gegevens gebruikt om een uitspraak te doen over de bodemtoestand van een aantal habitattypes/vegetatietypes op de Veluwe. We hebben hier de volgende bezwaren tegen:

1. Selectie van monsterlocaties - De gegevens zijn door ons verzameld op vaak sterk afwijkende locaties die gekozen zijn om de betreffende specifieke onderzoeksvraag te beantwoorden. Dat betekent dat deze locaties niet gekozen zijn om een habitattype, vegetatietype of algemene toestand van een groot areaal te vertegenwoordigen. Hierdoor is in ieder geval een groot deel van de door B-WARE verzamelde gegevens in de rapportage van de heer Prins niet geschikt om algemene uitspraken te doen over de algehele toestand van terreinen, vegetatietypes of habitattypes.
2. Onvoldoende transparantie en onherleidbare berekeningen - Het is niet duidelijk welke van onze gegevens precies zijn gebruikt. Ook worden er rekenregels toegepast op onze gegevens om tot de gepresenteerde conclusies te komen, maar het is onduidelijk hoe deze berekeningen tot stand zijn gekomen. Ze lijken voor sommige parameters ook niet correct te zijn. Dit maakt het onmogelijk om de resultaten te reproduceren of te beoordelen.
3. Gebruik van referentiekaders en grenswaarden - In de publicatie zijn grenswaarden per habitattype gebruikt die grotendeels niet terug te vinden zijn in de aangewezen bronnen. Dit roept vragen op over de herkomst en validiteit van deze normen.
4. Beoordeling van verzuring en vermesting - De regels die worden gehanteerd om te bepalen of een locatie verzuurd of vermest is, zijn zeer ruim. Indien strengere en ecologisch betere onderbouwde criteria worden toegepast, blijkt dat veel meer locaties in slechte staat verkeren. Dit heeft grote implicaties voor de interpretatie van de resultaten. Er is namelijk wel degelijk sprake van grootschalige verzuring en vermesting op de Nederlandse zandgronden, waaronder de Veluwe. Zie o.a. het advies voor de Veluwe van de Ecologische Autoriteit.
5. Relatie stikstofdepositie en habitatkwaliteit - De relatie tussen stikstofdepositie en de kwaliteit van habitattypes staat niet ter discussie (zie o.a. Review and revision of empirical critical loads of nitrogen for Europe, 2022).
6. Misbruik van onderzoeksresultaten - We vinden het kwalijk dat onderzoeksresultaten van Onderzoekcentrum B-WARE en anderen hiervoor zijn gebruikt. Dit schaadt niet alleen de betrouwbaarheid van de interpretatie en de samenwerking tussen onderzoeksinstellingen, maar ook het vertrouwen in goede wetenschap. Wetenschappelijk onderzoek is gebaseerd op transparantie, reproduceerbaarheid en peer review. Het negeren van deze principes ondermijnt de kern van robuuste en verifieerbare kennis.