Herstellen van basenrijke venen door het inbrengen van basen

De kwaliteit en omvang van een groot deel van de habitattypen H7140A Overgangs- en trilvenen (trilvenen) en H7140B Overgangs- en trilvenen (veenmosrietlanden) in laag-Nederland staan onder druk door verzuring, verdroging en/of eutrofiëring, zowel binnen de Natura 2000-gebieden als daarbuiten. Tegelijkertijd treedt nieuwe verlanding tot basenrijk trilveen, een proces dat enkele decennia duurt, momenteel nog nauwelijks op in de meeste Nederlandse laagveengebieden. Dit leidt tot een hoge urgentie om de huidige goed ontwikkelde basenrijke vegetaties in laag-Nederland in stand te houden in de komende decennia, omdat deze typen anders verdwijnen. 

In de afgelopen decennia zijn er verscheidende onderzoeken in trilvenen en veenmosrietlanden uitgevoerd naar de potentie en effecten van verschillende overlevings- en herstelmaatregelen. Hierbij kan er onderscheid gemaakt worden tussen maatregelen voor de korte ofwel langere termijn. Voorbeelden van maatregelen op de korte/middellange termijn zijn: actieve bevloeiing, inundatie middels peilopzet, begreppeling, bekalking en eventueel plaggen van percelen. Op de langere termijn is voornamelijk systeemherstel een belangrijke maatregel.

Bij Onderzoekcentrum B-WARE zijn er vele projecten, veld- en labexperimenten verricht aan de standplaatscondities van deze habitattypen. Hierbij zijn onder andere de effecten van stikstofdepositie en de effectiviteit van herstelmaatregelen zoals bevloeiing, inundatie en plaggen onderzocht.

Momenteel wordt er meegewerkt aan een synthese waarin alle resultaten van verschillende studies aan bevloeiing in trilvenen gebundeld worden. Om meer inzicht naar de effecten van bevloeiing en inzicht in de benodigde bevloeiingsduur voor trilveenherstel te krijgen is er een labexperiment opgezet. In dit experiment worden de effecten van verschillende bevloeiingsduren met basenrijk water getest op de overleving, uitbreiding en herstellend vermogen van rood schorpioenmos (Scorpidium scorpioides) en gewoon veenmos (Sphagnum palustre). Dit experiment moet tot concretere handvaten voor herstelbeheer van verzuurde trilvenen leiden. 
 

Impressie onderzoek naar herstel basenrijke venen: overzicht van een veenmosrietland-trilveen complex in de Wieden (links), opzet van het kolomexperiment in een klimaatcel bij onderzoekcentrum B-WARE (midden) en inzetten van mossen voor bevloeiing in een kolom van het experiment (rechts).