Waterplanten en waterkwaliteit
De samenstelling van het water en de waterbodem bepalen in belangrijke mate welke waterplanten er kunnen voorkomen. Omgekeerd kan op basis van de waterplantensamenstelling een goed beeld gevormd worden van de waterkwaliteit. Sinds de sterke achteruitgang van de aquatische flora en fauna in de vorige eeuw, is veel kennis ontwikkeld over de factoren en processen die de waterkwaliteit sturen. Met behulp van deze kennis is het mogelijk om de oorzaken voor achteruitgang te herkennen en kunnen aangetaste wateren en waterplantenbegroeiingen succesvol worden hersteld. Wie de ecologie van onze waterplanten kent en regelmatig buiten rondloopt, kan vrijwel alle belangrijke veranderingen in waterkwaliteit herkennen.
Recentelijk is het verspreidingsonderzoek naar de relatie de waterkwaliteit en het voorkomen van waterplanten herhaald. Het onderzoek geeft nieuwe inzichten in de processen die tegenwoordig spelen. Naar aanleiding van het in 2025 te verschijnen nieuwe boek Waterplanten en waterkwaliteit (redactie: G. van Geest, A.J.P. Smolders & J.G.M. Roelofs) organiseert Onderzoekcentrum B-WARE een cursus over de relatie tussen waterplanten en waterkwaliteit. Onderwerpen die tijdens de cursus aan bod komen zijn (biogeo)chemische processen die van invloed zijn op de watersamenstelling, ecologie van waterplanten, aantastingen, herstel en beheer van wateren.
Het doel van de cursus is om water- en natuurbeheerders, maar ook beleidsmakers te leren om aan de hand van de waterplantenvegetatie veranderingen in de waterkwaliteit te herkennen en dit te leren koppelen aan essentiële ecologische processen. Deze kennis is ook relevant voor het inschatten van de haalbaarheid van de doelen van de Kaderrichtlijn Water (KRW).
De cursusduur bedraagt 6 dagen, verspreid over drie weken. De cursus omvat hoorcolleges, casestudies met opdrachten en twee dagexcursies. Het cursusmateriaal bestaat uit het nieuwe boek Waterplanten en waterkwaliteit (2025) en een cursusmap met hand-outs van alle colleges. Overige relevante literatuur wordt digitaal aangeboden.
De cursus is bestemd voor medewerkers (hbo- of academisch niveau) werkzaam bij onder andere waterschappen, natuurbeheerorganisaties, provincies, ministeries, gemeenten en adviesbureaus.
Onder voorbehoud!
Dr. Emiel Brouwer (Onderzoekcentrum B-WARE)
Dr. ir. Gerben van Geest (Van Geest Ecologie)
Dr. ir. Roos Loeb (Onderzoekcentrum B-WARE)
Prof. dr. Jan Roelofs (Onderzoekcentrum B-WARE/Radboud Universiteit)
Prof. dr. Fons Smolders (Onderzoekcentrum B-WARE/Radboud Universiteit)
Dr. Hilde Tomassen (Onderzoekcentrum B-WARE)
Onder voorbehoud!
Woensdag 11 juni 2025: Theoretische achtergronden
Chemische typologie van wateren, anorganisch koolstof, nutriënten, saliniteit, natuurlijke toxische stoffen, stilstaande versus stromende wateren, meten van basale waterkwaliteitsparameters.
Donderdag 12 juni 2025: Ecologie van waterplanten
Groeivormen van waterplanten, koolstofgebruik, waterkwaliteitstypen, waterplanten herkennen, waterplanten als indicatoren voor de waterkwaliteit.
Woensdag 18 juni 2025: Excursie ecologie waterplanten
Tijdens de excursie worden een aantal verschillende typen wateren bezocht, waarbij herkenning en indicatiewaarden van waterplanten centraal staan.
Donderdag 19 juni 2025: Aantastingen en herstel van wateren
Externe- en interne eutrofiëring, verzuring, alkal(in)isering, peilbeheer, baggeren, toedienen fosfaatbindende stoffen, casestudie Vlottende waterranonkel.
Woensdag 25 juni 2025: Excursie waterbeheer
Tijdens de excursie worden een aantal verschillende wateren bezocht, waarbij de nadruk ligt op de kansen en knelpunten voor herstel en beheer. Hierbij is ook aandacht voor actuele thema’s zoals landschapsecologische relaties, peilbeheer en omgaan met klimaatverandering.
Donderdag 26 juni 2025: Beheer van wateren en synthese
Kaderrichtlijn Water, beoordeling waterkwaliteit op basis van waterplanten, actuele uitdagingen binnen het waterbeheer (invasieve exoten en klimaatverandering), synthese.
Datum en locatie
De cursus wordt gegeven op 11, 12, 18, 19, 25 en 26 juni 2025 in Nijmegen of omgeving. De cursusdagen zijn van 9.30 uur tot 17.00 uur. Op 18 en 25 juni 2025 zijn er excursies naar diverse wateren.
Aantal deelnemers
Er kunnen maximaal 20 personen deelnemen, zodat er voldoende gelegenheid is voor vragen en discussie.
Kosten
De inschrijfkosten bedragen € 2.590,- excl. btw per deelnemer. De kosten voor koffie, thee, lunches, cursusmateriaal en excursies zijn inbegrepen. Na afloop ontvangen de deelnemers een bewijs van deelname.
Aanmelding en betaling
Met onderstaand inschrijfformulier kunt u zich aanmelden. Inschrijving geschiedt in volgorde van binnenkomst. De inschrijftermijn van de cursus eindigt op 23 mei 2025 of wanneer het maximale aantal deelnemers bereikt is. U ontvangt tegelijkertijd met de bevestiging van uw aanmelding een betalingsfactuur. Ongeveer twee weken voor aanvang van de cursus ontvangt u nadere informatie.
Voorwaarden
Op alle diensten van Onderzoekcentrum B-WARE zijn de algemene voorwaarden van toepassing.
De organisatie behoudt het recht de cursus af te gelasten bij onvoldoende deelnemers of wanneer onvoorziene omstandigheden daartoe aanleiding geven.
Annulering is alleen schriftelijk mogelijk. Bij annulering tot twee weken voor aanvang van de cursus is 50% van het deelnamebedrag verschuldigd. Bij annulering binnen twee weken voor aanvang van de cursus is het gehele bedrag verschuldigd. Bij verhindering kan in overleg met de cursusleiding een vervanger gebruik maken van de inschrijving.
Evi Verbaarschot
